Πήγαμε / Είδαμε: Bruce Springsteen στη Βαρκελώνη, ημέρα 2η

Η Βαρκελώνη την άνοιξη είναι όμορφη, είναι ανθισμένη, είναι φρέσκια, είναι γλυκιά, είναι ζωντανή… 

Του Τάσου Παπαϊωάννου (κείμενο και φωτογραφίες)
 
Μπορεί η σχέση μας με την πρωτεύουσα της Καταλονίας να μην ήταν και η καλύτερη τα τελευταία χρόνια με την αφόρητη ζέστη του καλοκαιριού, την κούραση από το Primavera, τους χιλιάδες τουρίστες που την κατακλύζουν και τη χρόνια υπεροψία που μόνιμα κουβαλάει σαν πόλη, αλλά αυτή τη φορά είναι παραμονή Πρωτομαγιάς και στην πόλη βρίσκεται το μοναδικό αφεντικό στο οποίο μπορούμε να καταθέσουμε την αγάπη μας, τα σέβη μας, την ευγνωμοσύνη μας. Και αυτό από μόνο του είναι αρκετό για να κάνει και πάλι ισχυρούς τους δεσμούς με την πρωτεύουσα της Καταλονίας.

Κυριακή απόγευμα, εξαντλημένοι από το περπάτημα, χορτασμένοι από τα pinchos και τις κρύες canes στο Poble Sec και αναμένοντας το 3ωρης διάρκειας κονσέρτο του Bruce Springsteen, προσπαθήσαμε να ξεκουραστούμε για μια ώρα πριν πάρουμε την ανηφόρα για το Montjuïc και το Ολυμπιακό στάδιο. 
Φεύ! το ξενοδοχείο μας βρίσκεται στις παρυφές του Montjuic, 1,5 μόλις χιλιόμετρο μακριά από το χώρο της συναυλίας και στις 5 ακριβώς μας ξυπνάει το ξεκίνημα του soundcheck. My Love Will Not Let You Down, I’m Going Down, No Surrender. 

Και εμείς, αντί τελικά να ξεκουραστούμε, βρισκόμαστε στο μπαλκόνι να τραγουδάμε, περιμένοντας την καταιγίδα που βλέπουμε να έρχεται, καταιγίδα μετεωρολογική και αργότερα μουσική.
Πράγματι, για τις επόμενες 2 ώρες και καθ' όλη τη διαδρομή μας για το Ολυμπιακό στάδιο, η βροχή πέφτει με ασταμάτητη ένταση.
Eνα τεράστιο ποτάμι οπαδών όμως ανεβαίνει απτόητο το λόφο, άλλοι με αδιάβροχα, άλλοι με ομπρέλες, άλλοι διαλέγοντας να γίνουν μούσκεμα μέχρι το κόκκαλο. 
Η χαρά, η προσμονή, είναι φανερή κι έκδηλη  σε όλα τα  πρόσωπα. Είναι πολλά τα 7  χρόνια που έχει να επισκεφθεί το μοναδικό αφεντικό που αναγνωρίζουμε την Ευρώπη και οι υποσχέσεις του κατά της διάρκεια των ηχογραφήσεων του “Letter To You” είχαν αποτυπωθεί βαθιά στον κόσμο . Πως όταν τελειώσει όλο αυτό που περνάει ο κόσμος, θα ξεκινήσει ένα μεγάλο party. 

Μια ώρα πριν την έναρξη της συναυλίας, επιτέλους η βροχή σταματάει και το ουράνιο τόξο εμφανίζεται στο Montjuιc. Η αρένα αρχίζει να γεμίζει ασφυκτικά, οι κερκίδες το ίδιο. Παντού ορκισμένοι οπαδοί, σχεδόν όλοι με μπλούζες του Bruce από τις προηγούμενες περιοδείες του αλλά και από την τρέχουσα. Μπροστά μας ακριβώς βρίσκεται ένας Ισπανός, αλλάζει το βρεγμένο από τη βροχή μπλουζάκι της τρέχουσας περιοδείας, με εκείνης του 2007. «Πόσες φορές τον έχεις δει;» ρωτάμε. 20, μας απαντάει, και θυμάται για εκείνον την καλύτερη στη Μαδρίτη, όπου είχε παίξει 4 ώρες, ενώ ανυπομονεί για την αποψινή αλλά και για τη συναυλία στο Μιλάνο όπου θα κλείσει τη φετινή ευρωπαϊκή περιοδεία.

Η ώρα είναι 9 παρά 5  όταν τα μέλη της Ε Street  band, ένας- ένας, εμφανίζονται και παίρνουν  τη θέση τους πάνω στη σκηνή. Τελευταίος φυσικά ανεβαίνει ο Bruce, Hola Barcelona, Hola Catalunia, 1,2,3,4… 1,2,3 και το party που μας έχει υποσχεθεί αρχίζει.

Πρώτο τραγούδι; My Love Will Not Let You Down και οι Ισπανοί aficionados, μαζί και εμείς, είμαστε στον αέρα…
Είναι η δεύτερη φορά στην φετινή του περιοδεία που δεν ξεκινάει με το No Surrender, το οποίο είναι το δεύτερο στη σειρά τραγούδι που θα παίξει. Αντιλαμβανόμαστε ότι η σημερινή  setlist θα έχει αρκετές αλλαγές σε σχέση με την πρώτη συναυλία, κάτι που θα διαπιστώσουμε ότι ισχύει κατά τη διάρκεια της. 

Ο Springsteen έχει αποκαλέσει την Ε Street Band, σαν την καλύτερη μπάντα στην ιστορία της ροκ μουσικής. Και είναι εύκολο να αντιληφθεί κάποιος κατά τη διάρκεια της συναυλίας ότι αυτό ισχύει 100%. 
Στις προηγούμενες τουρ υπήρχε η εντύπωση ότι η μπάντα έχει μια χαλαρότητα βασιζόμενη στην εμπειρία της και παράλληλα και μια ετοιμότητα να παίξει ότι της  ζητηθεί από τον ηγέτη της. Στη φετινή τουρνέ το set list είναι πιο σφιχτό, με ελάχιστες παρεκκλίσεις από την έναρξη της. 
Δεν έχουμε πλέον τις «παραγγελιές» του κοινού, ο Springsteen δείχνει ότι ακολουθεί μια μελετημένη μουσική διαδρομή, λες και θέλει να ξεδιπλώσει με τα συγκεκριμένα τραγούδια την μουσική- και όχι μόνο- πορεία την ζωής και της ένδοξης καριέρας του. 

Η E Street Band παραμένει διαβολεμένα δεμένη και ας έχουν περάσει 7 χρόνια από την τελευταία τους περιοδεία. Ο Max Weinberg σφυροκοπά με αστείρευτη δύναμη τα drums του, κρατώντας σφιχτά το δέσιμο του με το ζωηρό μπάσο του Gary Τallent, o Steve Van Zandt, εμφανώς αδυνατισμένος, αλωνίζει ασταμάτητα τη σκηνή και κλασσικά συνοδεύει τον Bruce στο τραγούδι αλλά και στην πρόζα, ο Nils Lofgren, αναλαμβάνει αρκετές ενορχηστρωτικές αλλαγές στα κιθαριστικά του σόλο. Μεγάλη και επιβλητική είναι φυσικά και η παρουσία του Jake Clemons που πλέον μετά από τρεις τουρνέ και τις τελευταίες ηχογραφήσεις έχει τη δίκη του παγιωμένη θέση στην E Street Band, αν και το  βάρος του ονόματος του αείμνηστου θείου του Clarens, παραμένει τεράστιο.
Για τον προφέσορα των πλήκτρων Roy Bittan νομίζω δεν υπάρχουν λόγια, καθώς συνεχίζει να κρατάει σε πολλά τραγούδια το ρόλο του οδηγού ενορχηστρωτή, ενώ μεγάλη  και η συμμετοχή Charlie Giordano, μόνιμου πλέον μέλος της E Street και αυτός, έχοντας πάρει τη θέση του επίσης αείμνηστου Danny Federici. 
Σταθερή παραμένει και η θέση της Sozzie Tyrell στο βιολί, ενώ για πρώτη φορά μετά το 2012 σε περιοδεία, έχουμε την επιστροφή της E Street Horn, της δωδεκαμελούς μπάντας των πνευστών που δίνει  ακόμα μεγαλύτερη ώθηση στο live. Με την παρουσία της E Street Horn, πολλά τραγούδια μετατρέπονται σε οργιαστικές εκτελέσεις που θα μπορούσες να άκουσες από μπάντες πνευστών την Νέας  Ορλεάνης.

Μετά την δυναμική εισαγωγή λοιπόν με το My Love Never Let You Down και Νο Sureender, είχαμε  εξίσου δυναμική συνέχεια  με Ghost, Prove It All Night, Letter To You, Promised Land, Οut Ιn Τhe Street, Kitty’s Back, Night Shift, Trapped, Mary’s Place, Johnny 99 και E Street Shuffle, με την E Street Band και η E Street Horn, να στήνουν ένα τεράστιο ηχητικό πανηγύρι πριν ο Bruce χαμηλώσει για λίγο τις  στροφές προλογίζοντας με ένα συγκινητικό λόγο μια ακουστική version του Last Man Standing, αφιερωμένης στον παιδικό του φίλο και συνοδοιπόρο στους Castilles, George Theiss. Τον άνθρωπο που κάλεσε τον 15χρονο τότε Springsteen να συμμετάσχει στο πρώτο του συγκρότημα, τους Castilles. Η συνειδητοποίηση ότι ο Springsteen είναι πλέον ο τελευταίος ζωντανός άνθρωπος από το αρχικό συγκρότημα ήταν και η αφορμή για την ηχογράφηση του “Letter To You”
Την προσωπική αυτή στιγμή της βραδιάς δεν θα μπορούσαν να μην την ακολουθήσουν τα καίρια συναισθηματικά  Χτυπήματα που όλοι αναμένουμε: Backstreets, Because The Night, She’s The One, Wrecking Ball, The Rising, Badlands και Thunder Road, με τα δυο τελευταία να ισοπεδώνουν και τις τελευταίες συναισθηματικές άμυνες του οποιουδήποτε και να επικρατεί πλέον, κυριολεκτικά, χαμός σε αρένα και κερκίδες. 

Μετά από μια πολύ μικρή παύση, η συναυλία φτάνει στην τελική της ευθεία με ένα encore διαρκείας….μίας ώρας παρακαλώ! Συναντάει κανείς συχνά μια ώρα encore σε συναυλία; Όχι βέβαια! (Για να μη μιλήσουμε και για για συναυλίες όπου το κύριο σετ είναι μικρότερο από encore του Springsteen). Με το ξεκίνημα του encore, τα φώτα του γηπέδου ανάβουν, τίποτα δε θα μείνει στο σκοτάδι, τα συναισθήματα πρέπει καθαρά να εκφραστούν…

Born in the USA, Born To Run, Ramrod, Glory Days, με τον Springsteen να ρωτάει επανειλημμένα τον Little Steven και το κοινό, αν θέλουμε να γυρίσουμε σπίτι, με ένα τεράστιο, παρατεταμένο ΝΟΟΟΟ να βγαίνει από τα σπλάχνα κάθε οπαδού, και στη συνέχεια είχαμε Bobby Jean, με το τεράστιο κύμα 60 χιλ. οπαδών να δημιουργεί ένα υπερθέαμα. Συνέχεια με το Dancing In The Dark που μετατρέπει την αρένα και τις κερκίδες σε ένα τεράστιο dance floor. Ακολουθεί το Tenth Avenue Freeze Out και δεν ξέρεις πια τι να συγκρατήσεις: δάκρυα, φωνές που τραγουδάνε ουρλιάζοντας, συναισθήματα που εκρήγνυνται…

Στη διάρκεια του 10th avenue, οι οθόνες γεμίζουν από τον ‘Τhe Big Man” Clemons και στη συνέχεια από τον Danny Federici, ενώ με το πέρας του τραγουδιού έχουμε και τη συγκινητική αποχώρηση της E Street Band με τον Bruce σε ρόλο οικοδεσπότη να αποχαιρετά με μια σφιχτή αγκαλιά ένα-ένα τα μέλη της μπάντας, μένοντας μόνος στη σκηνή για να περάσει στην ακουστική εκτέλεση του I’ll See You In My Dreams.

Σε όλες τις  συναυλίες φέτος, συμπεριλαμβανομένου και του Αμερικανικού σκέλους, εκτός από δυο (τη συναυλία στο New Jersey και τη 2η συναυλία της Βαρκελώνης) μόνο τυχαίο δεν είναι το ξεκίνημα με  το No Surrender, οι αιώνιοι εφηβικοί όρκοι για το ξεκίνημα της ζωής, η σφοδρή λαχτάρα πως είτε θα τα δώσουμε όλα ή θα πεθάνουμε προσπαθώντας… 

Όπως τυχαίο δεν είναι ούτε και το φινάλε με το I’ll See You In My Dreams, ένα τραγούδι φόρος τιμής για όλους τους χαμένους φίλους και συνεργάτες όλα αυτά τα χρόνια, αλλά και ένας φόρος τιμής για το αμείλικτο της φθοράς της ηλικίας, για τα περιθώρια και τις αντοχές που δεν είναι πια οι ίδιες, κάτι που ο Springsteen στα 73 του πια, δείχνει πια πως αρχίζει να αντιλαμβάνεται. 

«I got your guitar here by the bed
All your favorite records and all the books that you read
And though my soul feels like it's been split at the seams
I'll see you in my dreams»…

##################

Με τους στίχους αυτούς κλείνουν οι συναυλίες της περιοδείας του 2023. Και οι φετινές αυτές συναυλίες εκτός από τη μουσική τους δομή, είναι γεμάτες με αδυσώπητες διαπιστώσεις…
When all our summers have come to an end, μας τραγουδάει χαρακτηριστικά πριν αφήσει μετά από τρεις ώρες σκηνικής παρουσίας.

Είναι αρκετές οι φορές εξάλλου που στις τεράστιες οθόνες της σκηνής, βλέποντας καθαρά τα μάτια του, διακρίνεις συχνά αυτή τη γλυκιά μελαγχολία που τον κυριεύει, όμως και πάλι, λίγο αργότερα, βλέπεις τη σπίθα και τη νεανική ορμή να γυαλίζει ακόμα στο βλέμμα του.
Μερικές φορές πάλι, αντιλαμβάνεσαι τη συνειδητή ανάγκη του να μας υπενθυμίσει την ηλικία του, και ύστερα τον βλέπεις να ξεκουμπώνει το πουκάμισό του για να αποκαλύψει το μαυρισμένο στέρνο του. Σα να σε «κοροϊδεύει», σα να σε αναγκάζει να σκεφτείς «γίνεται ποτέ αυτός ο άνθρωπος να γεράσει; Γίνεται να σταματήσει η E Street Band;» Πώς γίνεται να τον πιστέψεις όταν σου λέει ότι όλα τα καλοκαίρια έχουν ένα τέλος και μπροστά σου ξεδιπλώνεται κάτι εντελώς αντίθετο;

Άραγε είναι η τελευταία περιοδεία του Springsteen με αυτή τη σύνθεση; Με αυτή τη μορφή; Δεν έχω ιδέα τι κρύβει το μέλλον της E Street Band, αλλά η αίσθηση είναι ότι μπροστά στα μάτια μας παρακολουθούμε μια ομάδα ανθρώπων να τραγουδά και να ροκάρει σα να μην έχουν πολλά τέτοια party μπροστά τους.

Μέσα σε αυτές τις τρεις ώρες λοιπόν, εξελίσσεται μια αμείλικτη γιορτή, αυτό που έχει μάθει να προσφέρει το αφεντικό στα 55 χρόνια της σκηνικής του παρουσίας . Και που ποτέ του, μα ποτέ δεν έκανε εκπτώσεις σε αυτό που προσφέρει. Για όσους έχουν παρακολουθήσει προηγούμενες περιοδείες, αντιλαμβάνονται τη διαφορετική δομή που έχουν οι φετινές συναυλίες, χωρίς όμως  να μειώνεται στο ελάχιστο το τεράστιο κύμα που απλά σε παρασέρνει και σε κάνει να παραδοθείς. 

Για όσους πάλι θα τον δουν για πρώτη φορά, θα αντιληφθούν το τεράστιο μέγεθος που κουβαλάει, θα καταλάβουν ότι παραμένει ίσως το κορυφαίο όνομα της μουσικής βιομηχανίας και θα μετανιώσουν που δεν πρόσφεραν νωρίτερα αυτή τη μυσταγωγική μουσική εμπειρία στον εαυτό τους.

Ποια είναι η ουσία της 3ωρης παράστασης λοιπόν; Η εκτίμηση της κάθε στιγμής, που μπορεί να περιλαμβάνει τα πάντα. Λύπες, χαρές, γέλια, αναμνήσεις, όνειρα, απώλειες, κλάματα, απογοήτευση μα πάνω απ' όλα την αγάπη για τη ζωή… And hard times come, and hard times go μας τραγουδάει στο “Wrecking Ball” πριν ακουστεί το 1-2-3-4 και το  κοινό επιδοθεί σε ανελέητο χοροπηδητό. 

#############################

Μια συναυλία του Springsteen παραμένει μια υπερβατική εμπειρία που ξεπερνάει την έννοια της showbiz.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν ο Tom Hanks που παρακολουθούσε από την άκρη της σκηνής το αφεντικό. Ήταν τόσο μεγάλο το πάθος του, λες και ήταν και ο ίδιος μέλος της Ε Street, ή μέλος του αχόρταγου κοινού που παρακολουθούσε τη συναυλία. Και είναι και τα δύο…
Γιατί και το κοινό είναι μέλος της E Street Βand. Όλοι όσοι παρακολουθούμε συναυλία του Springsteen είμαστε μέλη της E Street Band, έχουμε ενεργό ρόλο…

Μια συναυλία του Springsteen δεν είναι άλλη μια απλή συναυλία. Έρχεσαι και ξέρεις εκ των προτέρων ότι θα κλάψεις, θα γελάσεις, θα τραγουδήσεις, θα ιδρώσεις και θα χορέψεις όλη τη βραδιά. Ξέρεις ότι θα έρθεις αντιμέτωπος με τον εαυτό σου, τις αναμνήσεις σου, τα εφηβικά σου χρόνια, τα ενήλικα σου χρόνια, θα έρθεις αντιμέτωπος με τις βαθύτερες  σκέψεις σου και τις εμπειρίες σου. Και ξέρεις ότι δίπλα σου είναι κάποιος που έχει έρθει για να τραγουδήσει, για να χορέψει για τον ίδιο ακριβώς λόγο, για να ξορκίσει δαίμονες, για να ονειρευτεί, για να θυμηθεί, για να ξεχάσει…

Υπήρξε άτυχο το ελληνικό κοινό που δε μπόρεσε να παρακολουθήσει και να απολαύσει από κοντά αυτή τη διαδρομή του Springsteen, με μικρή εξαίρεση, τη μία ώρα που είχε στη διάθεση του στη συναυλία της Διεθνούς Αμνηστίας.

Και δυστυχώς, η αποκατάσταση του ονόματος του στη χώρα μας πήρε χρόνια μέχρι να συμβεί.
Ήταν αδύνατο τη δεκαετία του 80 (αλλά και αργότερα στα 90’s) να πει κάποιος ότι ακούς και Clash και Springsteen χωρίς να χλευαστεί. Ήταν ντροπή να παραδεχτείς ότι ακούς το «Αμερικανάκι» να «υμνεί» τη χώρα του. Φτάσαμε αρχές της νέας χιλιετίας για να αποφασίσουμε τι τελικά είναι και τι πρεσβεύει σαν καλλιτέχνης… Και όταν το κάναμε, σιγά μη μας έδινε και σημασία κιόλας ..

Ας είναι όμως …
Οποίος μουσικόφιλος  προλαβαίνει και μπορεί ας σπεύσει να τον συναντήσει σε μια από τις επόμενες συναυλίες του, έστω και στην μάλλον τελευταία περιοδεία του. Θα έχει κάνει ένα πραγματικό και αληθινό δώρο στον εαυτό του και θα έχει «αποκαταστήσει» μια τεράστια μουσική αδικία.

Τελικά είναι όμορφη πόλη η Βαρκελώνη… κάθε πόλη ομορφαίνει όταν παίζει ο Bruce εκεί… Ραντεβού λοιπόν σε 2 μήνες ξανά… σε μια άλλη όμορφη πόλη.