Είδαμε τη Laurie Anderson στο Ηρώδειο: η γλώσσα παραμένει ιός από το διάστημα

Η Laurie Anderson έχει πολλές ιστορίες για να πει.

 

Του Δημήτρη Σταματίου

Η Αμερικανίδα avant garde καλλιτέχνης, που από τη δεκαετία του 1980 και μετά έχει γίνει ένα από τα γνωστότερα ονόματα της πειραματικής τέχνης, επέστρεψε μετά από κάμποσα χρόνια στη χώρα μας για μια εμφάνιση στο Ηρώδειο.

Στην αρχή της καριέρας της η Anderson έμοιαζε να «αγκαλιάζει» μια πιο ποπ προσέγγιση στον τρόπο με τον οποίο παρουσίαζε την τέχνη της: το «O, Superman», το πρώτο κομμάτι της έγινε σχετική επιτυχία στη Βρετανία (και χρησιμοποιήθηκε και σε διαφημιστικό σποτ στην Ελλάδα), ενώ για την ταινία της «Home of the brave», η οποία παρουσίαζε συναυλία της με το ίδιο όνομα, είχε χρησιμοποιήσει την crème de la crème της σύγχρονης μουσικής, από τον Adrian Belew στις κιθάρες και τον David Van Tieghem στα κρουστά, μέχρι τoν Bill Laswell και τον Nile Rodgers προκειμένου να ντύσει μουσικά το multimedia θέαμά της.

Χθες στο Ηρώδειο η ποπ έλειπε εντελώς, ωστόσο το θέαμα/ακρόαμα κάθε άλλο παρά λιγότερο συναρπαστικό και πλούσιο ήταν. Συνοδευόμενη από τον τσελίστα Rubin Kodheli, η Anderson για περίπου δύο ώρες μας είπε πολλές από τις ιστορίες της: για τα πουλιά και για τους «Όρνιθες» του Αριστοφάνη, για την αντίδραση της Yoko Ono όταν πρόεδρος των ΗΠΑ εξελέγη ο Donald Trump, για τη θιβετιανή Βίβλο των Νεκρών και το concept του bardo, για την πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία, για τους virtual καλλιτέχνες που εμφανίζονται σε μορφή ολογραμμάτων, για τη σχέση της με την τεχνολογία (η οποία της έκανε «νερά» όταν το laptop της παρουσίασε πρόβλημα) και για πολλά άλλα.

Όλα αυτά αποτελούν μέρος της δουλειάς της με τίτλο «The Art of Falling», μιας multimedia παράστασης όπου η Anderson αναλαμβάνει το ρόλο του αφηγητή και ταυτόχρονα παίζει «βιολί», συντονίζει διάφορα electronics, δίνει ένα μίνι μάθημα tai-chi (υπενθυμίζοντας διαρκώς ότι, παρά την αρμονία των κινήσεων, παραμένει πολεμική τέχνη…), επιτρέπει στο κοινό να ακούσει την προηχογραφημένη φωνή του –νεκρού από το 2013- συζύγου της, Lou Reed, και, μαζί με τον Kodheli, ντύνει τους στίχους/αφηγήσεις/ιστορίες της με μινιμαλιστική μουσική και υποβλητικά drones.

Οι ιστορίες που μέσα σε αυτό το πλαίσιο διηγείται η Anderson, αν και φαινομενικά ασύνδετες μεταξύ τους –τι σχέση έχει η εξαφάνιση εκατομμυρίων ειδών από τη γη ως σήμερα, με τους «Όρνιθες»;-, χτίζουν έναν γοητευτικό, αν και μάλλον απαισιόδοξο, καμβά σχετικά με το σήμερα και το αύριο σε προσωπικό και παγκόσμιο επίπεδο. Από την «σπασμένη» φωνή του Reed να αναρωτιέται «Would you come to me if I was half drowning?», μέχρι τις οδηγίες προς… νεκρούς από τη θιβετιανή Βίβλο, ένα ενιαίο νήμα αφήγησης με την Anderson να χτυπά με διακριτικό τρόπο «καμπανάκια συναγερμού» για την κλιματική αλλαγή, τα τείχη που χωρίζουν τους ανθρώπους, την απουσία και την απώλεια.

 

Ίσως η αρκετά minimal προσέγγιση της Anderson να άφησε κάποιους με περισσότερες απορίες μετά το τέλος της παράστασης. Ωστόσο, η Αμερικανίδα φαίνεται ότι άγγιξε για άλλη μια φορά το μεγαλύτερο μέρος του κοινού που την καταχειροκρότησε στο τέλος, αποδεικνύοντας ότι ο αφορισμός του William Burroughs που η ίδια έχει υιοθετήσει από παλιά, ισχύει και σήμερα: η γλώσσα είναι ένας ιός από το διάστημα. Απλώς «προσβάλλει» διαφορετικά τον καθένα από μας…