Το «Ηθικό δικαίωμα» του Σταμάτη Κραουνάκη

Όταν το «περιουσιακό δικαίωμα» μπλέκεται με το «ηθικό»

Αφροδίτη Παπακαλού

Και ενώ η αντιπαράθεση ανάμεσα στον Σταμάτη Κραουνάκη και στον δήμο Αθηναίων συνεχίζεται με τον πρώτο να διαψεύδει με ανάρτησή του στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook, την είδηση ότι πληρώθηκε με 800 ευρώ από τον δήμο Αθηναίων, μια πιο προσεκτική ματιά στο εξώδικο που απέστειλε ο μουσικοσυνθέτης στον Δήμο, μας αποκαλύπτει μια πολύ σημαντική λεπτομέρεια.

Ότι δηλαδή ο μουσικοσυνθέτης δεν αναφέρεται μόνο στην πληρωμή των πνευματικών δικαιωμάτων, αλλά και στη δυνατότητά του να διεκδικήσει το εκ του νόμου δικαίωμά του για αποζημίωση που προκύπτει «από την χωρίς την άδεια του, δημόσια εκτέλεση των τραγουδιών του με τρόπο που τον προσβάλει».

Σημειώνεται ότι την ημέρα που έγινε η εν κινήσει συναυλία της Άλκηστις Πρωτοψάλτη, δεν ακούστηκαν μόνο τραγούδια του Σταμάτη Κραουνάκη, οπότε το ποσό των 745,49 ευρώ θα μοιραστεί αναλογικά σε όλους τους δημιουργούς.

Εξίσου σημαντικό: Το ηθικό δικαίωμα είναι ανεξάρτητο από το περιουσιακό δικαίωμα και παραμένει στο δημιουργό ακόμα και μετά τη μεταβίβαση του περιουσιακού δικαιώματος.

Μάλλον κάποιοι τα έχουν μπερδέψει…

Ιδού και ο Νόμος 2121/1993 για το Ηθικό Δικαίωμα

1. Το ηθικό δικαίωμα δίνει στο δημιουργό ιδίως τις εξουσίες:

α) της απόφασης για το χρόνο, τον τόπο και τον τρόπο κατά τους οποίους το έργο θα γίνει προσιτό στο κοινό (δημοσίευση),

β) της αναγνώρισης της πατρότητάς του πάνω στο έργο και ειδικότερα την εξουσία να απαιτεί, στο μέτρο του δυνατού, τη μνεία του ονόματός του στα αντίτυπα του έργου του και σε κάθε δημόσια χρήση του έργου του ή, αντίθετα, να κρατάει την ανωνυμία του ή να χρησιμοποιεί ψευδώνυμο,

γ) της απαγόρευσης κάθε παραμόρφωσης, περικοπής ή άλλης τροποποίησης του έργου του, καθώς και κάθε προσβολής του δημιουργού οφειλομένης στις συνθήκες παρουσίασης του έργου στο κοινό,

δ) της προσπέλασης στο έργο του, έστω και αν το περιουσιακό δικαίωμα στο έργο ή η κυριότητα στον υλικό φορέα του έργου ανήκει σε άλλον, οπότε η προσπέλαση πρέπει να πραγματοποιείται κατά τρόπο που προκαλεί τη μικρότερη δυνατή ενόχληση στο δικαιούχο,

ε) προκειμένου περί έργων λόγου ή επιστήμης, της υπαναχώρησης από συμβάσεις μεταβίβασης του περιουσιακού δικαιώματος ή εκμετάλλευσής του ή άδειας εκμετάλλευσής του εφόσον αυτό είναι αναγκαίο για την προστασία της προσωπικότητάς του εξαιτίας μεταβολής στις πεποιθήσεις του ή στις περιστάσεις και με καταβολή αποζημίωσης στον αντισυμβαλλόμενο για τη θετική του ζημία.

2. Στην τελευταία περίπτωση της προηγούμενης παραγράφου, η υπαναχώρηση ενεργεί μετά την καταβολή της αποζημίωσης. Αν, μετά την υπαναχώρηση, ο δημιουργός αποφασίσει και πάλι να προβεί σε μεταβίβαση ή εκμετάλλευση του έργου ή έργου παραπλήσιου, οφείλει κατά προτεραιότητα να προσφέρει στον παλαιό αντισυμβαλλόμενό του τη δυνατότητα να ανακαταρτίσει την παλαιά σύμβαση με όρους όμοιους ή ανάλογους προς εκείνους που ίσχυαν κατά το χρόνο της υπαναχώρησης.

3. Το ηθικό δικαίωμα είναι ανεξάρτητο από το περιουσιακό δικαίωμα και παραμένει στο δημιουργό ακόμα και μετά τη μεταβίβαση του περιουσιακού δικαιώματος.