Το χρονικό των συναυλιών του Roger Waters στη Γερμανία

Πόσο έτοιμοι ήμαστε να εξετάσουμε χωρίς παρωπίδες τους προβληματισμούς ενός καλλιτέχνη;

 

Του Ηλία Σελιμά

Ο συνιδρυτής των Pink Floyd Roger Waters δήλωσε ότι αντιτίθεται στον φασισμό και τον φανατισμό. Και το δήλωσε μετά τις αντιδράσεις για τη στολή που έβαλε σε μια συναυλία στο Βερολίνο και έμοιαζε ναζιστική, γεγονός που οδήγησε τη γερμανική αστυνομία να ξεκινήσει έρευνα. Ο 79χρονος Βρετανός μουσικός δήλωσε ότι οι πτυχές της εμφάνισής του στη Mercedes-Benz Arena του Βερολίνου που έχουν αμφισβητηθεί ήταν "αρκετά ξεκάθαρες", ήταν μια δήλωση κατά του φασισμού, της αδικίας και του φανατισμού. "Οι προσπάθειες να παρουσιαστούν αυτά τα στοιχεία ως κάτι άλλο είναι ανειλικρινείς και πολιτικά υποκινούμενες", έγραψε στο Twitter.

Εικόνες από τη συναυλία της 17ης Μαΐου έδειχναν τον διάσημο τραγουδιστή και μπασίστα με μια μακριά μαύρη καμπαρντίνα με κατακόκκινες ζώνες στα χέρια, να σημαδεύει με ένα απομίμηση πολυβόλου το κοινό. Η στολή περιλάμβανε ένα έμβλημα που έμοιαζε με σβάστικα και αποτελούνταν από δύο σταυρωτά σφυριά - εικονογραφία που εμφανιζόταν επίσης σε κοστούμια σε μια ταινία βασισμένη στην επιτυχία των Pink Floyd "The Wall" του 1979, ως κριτική κατά του φασισμού. Ο Waters δήλωσε ότι η απεικόνιση ενός "ανισόρροπου φασιστικού δημαγωγού" ήταν χαρακτηριστικό των συναυλιών του από την εποχή του "The Wall".

Οι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης υπερασπίστηκαν τον Waters, λέγοντας ότι η παράσταση ήταν μια αναπαράσταση σατιρικών σκηνών από την ταινία, με πρωταγωνιστή τον ροκ σταρ που μετατράπηκε σε ακτιβιστή Bob Geldof. Ελεγαν επίσης ότι ο Waters είχε φορέσει το ίδιο κοστούμι σε προηγούμενες συναυλίες.

Τα ναζιστικά σύμβολα, οι σημαίες και οι στολές απαγορεύονται στη Γερμανία. Ο Waters ερευνάται βάσει ξεχωριστού νόμου ως ύποπτος ανακοίνωσε η αστυνομία. Η στολή που φορούσε ο Waters "θεωρείται ικανή να προσβάλει την αξιοπρέπεια των θυμάτων, καθώς και να εγκρίνει, να εξυμνεί ή να δικαιολογεί τη βίαιη και αυθαίρετη διακυβέρνηση του ναζιστικού καθεστώτος με τρόπο που διαταράσσει τη δημόσια ειρήνη", δήλωσε εκπρόσωπος της αστυνομίας.

Άλλες γερμανικές πόλεις, όπως το Μόναχο, η Φρανκφούρτη και η Κολωνία, προσπάθησαν να ακυρώσουν τις συναυλίες του Waters, αφού εβραϊκές ομάδες, συμπεριλαμβανομένου του Κεντρικού Συμβουλίου των Εβραίων, τον κατηγόρησαν για αντισημιτισμό. Ο Waters είναι μέλος του παλαιστινιακού Κινήματος Μποϊκοτάζ, Αποεπένδυσης και Κυρώσεων που στοχεύει το Ισραήλ για την κατοχή εδαφών όπου οι Παλαιστίνιοι επιδιώκουν κρατική υπόσταση.

"Η πρόσφατη εμφάνισή μου στο Βερολίνο προσέλκυσε κακόπιστες επιθέσεις από εκείνους που θέλουν να με συκοφαντήσουν και να με φιμώσουν επειδή διαφωνούν με τις πολιτικές μου απόψεις και τις ηθικές μου αρχές", ανέφερε ο Waters σε ανακοίνωσή του. "Τα στοιχεία της παράστασής μου που έχουν αμφισβητηθεί είναι ξεκάθαρα μια δήλωση εναντίωσης στον φασισμό, την αδικία και τη μισαλλοδοξία σε όλες τις μορφές της. Οι προσπάθειες να παρουσιαστούν αυτά τα στοιχεία ως κάτι άλλο είναι ανειλικρινείς και πολιτικά υποκινούμενες".

Ο ίδιος συνέχισε: "Η απεικόνιση ενός ανισόρροπου φασιστικού δημαγωγού αποτελεί χαρακτηριστικό των παραστάσεών μου από την εποχή του The Wall των Pink Floyd... Έχω περάσει ολόκληρη τη ζωή μου μιλώντας ενάντια στον αυταρχισμό και την καταπίεση όπου και αν την βλέπω".

Μεταξύ των ονομάτων των θυμάτων του φασισμού που προβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της παράστασης ήταν και της Άννας Φρανκ, της Εβραίας κοπέλας της οποίας το ημερολόγιο που οδήγησε στην εκτέλεσή της από τους Ναζί. "Όταν ήμουν παιδί μετά τον πόλεμο, το όνομα της Άννας Φρανκ ακουγόταν συχνά στο σπίτι μας", δήλωσε ο Waters. "Έγινε μια μόνιμη υπενθύμιση του τι συμβαίνει όταν ο φασισμός αφήνεται ανεξέλεγκτος. Οι γονείς μου πολέμησαν τους Ναζί στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, με τον πατέρα μου να πληρώνει το υπέρτατο τίμημα". Συμπλήρωσε: "Ανεξάρτητα από τις συνέπειες των επιθέσεων εναντίον μου, θα συνεχίσω να καταδικάζω την αδικία και όλους εκείνους που τη διαπράττουν".

Ο ίδιος αρνήθηκε τις κατηγορίες και οι προσπάθειες να σταματήσει τις συναυλίες ήταν ανεπιτυχείς. Η τελευταία ημερομηνία της γερμανικής περιοδείας στο χώρο Festhalle της Φρανκφούρτης την Κυριακή εξακολουθεί να είναι καταχωρημένη στον ιστότοπο του Waters.

##########

Το 1979, οι Pink Floyd κυκλοφόρησαν το εμβληματικό τους άλμπουμ The Wall. Ήταν ένα από τα πιο επιτυχημένα άλμπουμ τους και περιείχε μερικά από τα πιο γνωστά τραγούδια τους, όπως το "Another Brick in the Wall (Part 2)" και το "Comfortably Numb". Ήταν ένα άλμπουμ διάρκειας πάνω από 80 λεπτά και μέσα από τα 26 τραγούδια του αφηγούνταν μια ιστορία για έναν ροκ σταρ που οδηγείται στην απόγνωση από το χάος του τρόπου ζωής του και ο οποίος αποτραβιέται σιγά-σιγά από τον κόσμο.

Όσον αφορά τώρα την ταινία Pink Floyd - The Wall γίνεται όλο και πιο σκοτεινή όσο προχωράει (και δεν ξεκινάει ακριβώς χαρούμενα). Μέρος της πτώσης του Pink περιλαμβάνει το γεγονός ότι σκέφτεται τον εαυτό του ως φασίστα δικτάτορα, με τον ίδιο να μαστιγώνει τους συναυλιακούς επισκέπτες σε παροξυσμό και να ονειρεύεται βία και καταστροφή σε μαζική κλίμακα.

Αυτό λειτουργεί μέσα στον κόσμο και την ιστορία της ταινίας, αλλά μπορεί να φανεί λίγο ενοχλητικό σε διαφορετική περίπτωση. Η ιδέα των χαρισματικών ηγετών που υποκινούν τους υποστηρικτές τους να διαπράξουν κακό είναι κάτι που δεν έφυγε ποτέ από τη ζωή, κάνοντας τα πιο σκοτεινά σημεία του Pink Floyd - The Wall να έχουν ακόμα απήχηση. Το γεγονός ότι καταφέρνει επίσης να ενσωματώσει αντιπολεμικά μηνύματα και να ασκήσει κριτική στους άπληστους και διεφθαρμένους μουσικούς παραγωγούς προσθέτει επίσης στη δύναμη της ταινίας.

Εύλογα λοιπόν μπορεί να αναρωτηθεί κανείς πως από αυτό το σημείο, φτάσαμε στο να χαρακτηρίζεται σε μερικές περιπτώσεις ο κύριος δημιουργός (Roger Waters) φασίστας, μετά την εμφάνιση του στην πολύπαθη συναυλία του Βερολίνου.

Είναι απόλυτα λογικό και υγιές να συμφωνείς ή όχι με τις απόψεις ενός καλλιτέχνη... Ετσι λοιπόν μένει το ερώτημα: Πόσο έτοιμοι είμαστε να εξετάσουμε χωρίς παρωπίδες τους προβληματισμούς του;