Οι μουσικές εκδηλώσεις στο φετινό πρόγραμμα του «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός»

Κεντρικό θέμα η επέτειος μνήμης και τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή

Για τρίτη χρονιά, ο θεσμός του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» παρουσιάζει ένα σύνολο πολιτιστικών εκδηλώσεων στο κοινό όλης της χώρας, με θέμα την επέτειο μνήμης και τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, σε μοναδικά μνημεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Από τις 15 Ιουλίου έως τις 15 Σεπτεμβρίου, το φετινό πρόγραμμα, με 140 εκδηλώσεις σε 66 αρχαιολογικούς χώρους, καλύπτει όλο το πολιτιστικό φάσμα έκφρασης του θεσμού μέσα από διαφορετικές μορφές τέχνης: το θέατρο, τη μουσική, τον χορό, τις εικαστικές τέχνες – περφόρμανς, τις παραστάσεις / δράσεις για παιδιά και εφήβους και το μουσικό θέατρο.

Οι προτάσεις του προγράμματος επιλέχθηκαν από την ειδική επιτροπή του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, μετά από ανοιχτή πρόσκληση, μέσω της ηλεκτρονικής πύλης του ΥΠΠΟΑ drasis.culture.gr. Όλες οι παραγωγές αναπτύχθηκαν από προτάσεις πρωτότυπης δημιουργίας των ΑΜΚΕ.

Η επιτροπή αξιολόγησης των προτάσεων, σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.3028/2002, επέλεξε τους αρχαιολογικούς χώρους παρουσίασης των παραγωγών, από όλες τις Περιφέρειες της Χώρας. Αρχαία θέατρα, κάστρα, μνημεία, ιερά νησιά, ναοί, μονές, γεφύρια, μουσεία, συνθέτουν έναν μοναδικό καμβά πολιτιστικών δράσεων ενώνοντας το παρελθόν με το παρόν του σύγχρονου πολιτισμού.

28 νέοι αρχαιολογικοί χώροι έχουν ενταχθεί στο φετινό πρόγραμμα με ακτίνα δράσης από την Αρχαία Ζώνη της Αλεξανδρούπολης έως τον Προμαχώνα του Αγίου Γεωργίου στη Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου, από την Αρχαία Πλευρώνα Μεσολογγίου έως το Καβείριο της Λήμνου και από τη Μυκηναϊκή Ακρόπολη Τίρυνθας έως τη Σπιναλόγκα στον Άγιο Νικόλαο Κρήτης.

Οι φετινές 70 παραγωγές, με 140 εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα, είναι συνολικού προϋπολογισμού 2.232.000,00 ευρώ. Η κατανομή τους ανά μορφή τέχνης έχει ως εξής: Θέατρο: 23 παραγωγές, συνολικού κόστους 799.800,00 ευρώ. Μουσική: 18 παραγωγές, συνολικού κόστους 595.200,00 ευρώ. Παραστάσεις / δράσεις για παιδιά και εφήβους: 14 παραγωγές, συνολικού κόστους 334.800,00. Χορός: 6 παραγωγές, συνολικού κόστους 223.200,00 ευρώ. Εικαστικές τέχνες – Περφόρμανς: 6 παραγωγές, συνολικού κόστους 186.000,00 ευρώ. Μουσικό θέατρο: 3 παραγωγές, συνολικού κόστους 93.000,00 ευρώ.

Οι βασικοί συντελεστές όλων των εκδηλώσεων είναι πολλοί, γνωστοί και δημοφιλείς καλλιτέχνες, που θα ταξιδέψουν σε όλη τη Χώρα για να επικοινωνήσουν τη σύγχρονη καλλιτεχνική τους ματιά, για μια επέτειο σύγχρονου πολιτισμού, βασισμένη στην ιστορία και στην παράδοση.

Το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν και η σκηνοθέτις Μαριάννα Κάλμπαρη, το Θέατρο Νέου Κόσμου και ο σκηνοθέτης Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, η bijoux de kant και ο σκηνοθέτης Γιάννης Σκουρλέτης, η σκηνοθέτις και ηθοποιός Ρούλα Πατεράκη, ο σκηνοθέτης Νίκος Διαμαντής, ο σκηνοθέτης Γιάννης Αναστασάκης, ο σκηνοθέτης Κωνσταντίνος Χατζής και η σκηνοθέτις Ηλέκτρα Ελληνικιώτη, οι ηθοποιοί Φιλαρέτη Κομνηνού, Δήμητρα Χατούπη, Ελένη Ουζουνίδου, Ελένη Κοκκίδου, Γεράσιμος Γεννατάς, Θανάσης Ευθυμιάδης, Αντώνης Καφετζόπουλος, Νάντια Μουρούζη, Μανώλης Μαυροματάκης, και ο Σωτήρης Ταχτσόγλου, οι ερμηνευτές Μαρία Φαραντούρη, Νένα Βενετσάνου, Σαβίνα Γιαννάτου, Ελένη Τσαλιγοπούλου, Γλυκερία, Δημήτρης Κοντογιάννης, Σοφία Παπάζογλου, Μαρίνα Σάττι, Θοδωρής Κοτονιάς, ο συνθέτης και σολίστ κιθάρας Γιώργος Μουλουδάκης, ο συνθέτης Παναγιώτης Καλαντζόπουλος και η σκηνοθέτις και χορογράφος Αποστολία Παπαδαμάκη είναι, μεταξύ άλλων, μερικοί από τους καλλιτέχνες που συμμετέχουν στις παραγωγές του φετινού προγράμματος «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός».

Αναλυτικά οι μουσικές εκδηλώσεις

Οι ήχοι της Αιολικής γης

17 & 18 Ιουλίου • Φρούριο Παλαμηδίου, Ναύπλιο

Η διεθνής ερμηνεύτρια Ερήνη παρουσιάζει μια πρωτότυπη μουσικοθεατρική παράσταση εμπνευσμένη από το εμβληματικό λογοτεχνικό έργο του Ηλία Βενέζη Αιολική γη.

Ο ηθοποιός Έκτορας Γασπαράτος, στον ρόλο του μικρού Πέτρου, ερμηνεύει αποσπάσματα από το έργο, μεταφέροντας εικόνες και καταστάσεις της εποχής. Η Ερήνη, συνοδευόμενη από κλασικό κουαρτέτο εγχόρδων με τη συμμετοχή του μόνιμου εξάρχοντος της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης Σίμου Παπάνα, ντύνουν το μυθιστόρημα με αγαπημένες μικρασιάτικες μελωδίες ενορχηστρωμένες από τον υποψήφιο για Γκράμμυ ενορχηστρωτή Gonzalo Grau.

Η παράσταση εκφράζει την ευτυχία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας πριν την Καταστροφή, αλλά και την τραγωδία του ξεριζωμού, που ζει ακόμα στις καρδιές των σύγχρονων Ελλήνων.

Συντελεστές

• Σκηνοθετική επιμέλεια, τραγούδι, επιλογές κειμένων: Ερήνη
• Ενορχηστρώσεις: Gonzalo Grau
• Ηχητική επιμέλεια, ηχοληψία: Μάκης Δρακόπουλος
• Φωτισμοί: Κώστας Τριανταφύλλου
• Ηθοποιός: Έκτορας Γασπαράτος

Κουαρτέτο εγχόρδων

• Βιολί I, σολίστ: Σίμος Παπάνας
• Βιολί II: Ντέιβιντ Μπόγκοραντ
• Βιόλα: Αγγέλα Γιαννάκη
• Βιολοντσέλο: Σοφία Ευκλείδου

Κύθηρα – Αυστραλία

19 & 20 Ιουλίου • Αρχαίο Θέατρο Γυθείου

Ένα μουσικό ντοκιμαντέρ – μια «τελετή αποχαιρετισμού» των ανθρώπων που φεύγουν από τον τόπο τους προς κάθε κατεύθυνση.

Τα Κύθηρα είναι ένας ιδιαίτερος χώρος που η μετανάστευση και η προσφυγιά έχει ορίσει τη σύγχρονη ιστορία του. Η παράσταση αποτελεί μια συλλογή από ιστορίες, τραγούδια, φωτογραφίες και γενικότερο υλικό από τον τοπικό πληθυσμό του νησιού. Με το υλικό αυτό δημιουργήθηκε ένα μουσικό ντοκιμαντέρ – μια «τελετή αποχαιρετισμού» των ανθρώπων.

Πρόκειται για τη σύνθεση ενός πρωτότυπου μουσικού έργου – σαν ένα μεγάλο μοιρολόι που, με κέντρο την ανθρώπινη φωνή, προσφέρει την υπενθύμιση-λύτρωση που έρχεται από τη σχέση των ανθρώπων με τη γη τους και τον αποχωρισμό από αυτήν. Μια ετεροχρονισμένη τελετή ανακούφισης και μνήμης. Ένα μεγάλο χιλιοειπωμένο Αντίο.

Συντελεστές

• Καλλιτεχνική διεύθυνση, δραματουργία, φωνή: Εριφίλη Γιαννακοπούλου
• Μουσική σύνθεση, live electronics, φωνή: Νίκος Γαλενιανός
• Σκηνοθεσία, αφήγηση, φωνή: Ειρήνη Γεωργαλάκη
• Ακορντεόν, live electronics, φωνή: Σταμάτης Πασόπουλος
• Ηχοληψία: Μπράιαν Κουν
• Αφίσα: Μανώλης Χάρος

Γυναίκα πρόσφυγας

21 & 22 Ιουλίου • Αρχαίο Θέατρο Γιτάνων

Νήσος Κως, το ταξίδι ξεκινάει το 1890, στη γενέτειρα της σπουδαίας Ελληνίδας Μαρίκας Παπαγκίκα.

Το 1913 ακολουθεί τους γονείς της που μεταναστεύουν στην Αίγυπτο και δύο χρόνια μετά στην Αμερική, όπου εγκαθίσταται και ζει ως το τέλος της ζωής της, το 1943. Στη Νέα Υόρκη αρχίζει η μεγάλη καριέρα της ξεχωριστής αυτής τραγουδίστριας που ηχογράφησε πάνω από διακόσια τραγούδια ελαφρά, σμυρναίικα, δημοτικά και ρεμπέτικα. Η φήμη της εξαπλώνεται και τα τραγούδια της αγαπιούνται μέσα απ’ τους δίσκους της που φτάνουν σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

Μια μουσικοθεατρική παράσταση αναφοράς και τιμής στη μυθική Μαρίκα, την πρώτη ανάμεσα στις άλλες σημαντικές Ελληνίδες τραγουδίστριες της Αμερικής που η ζωή και η δημιουργική της πορεία έχουν αποκτήσει διαστάσεις πραγματικού θρύλου.

Συντελεστές

• Καλλιτεχνική διεύθυνση, ενορχήστρωση: Ανδρέας Κατσιγιάννης
• Επιμέλεια κειμένων: Θωμάς Κοροβίνης
• Σκηνοθετική επιμέλεια: Θανάσης Ζερίτης
• Ηχοληψία: Γιάννης Ρουπάκας
• Τραγούδι: Ασπασία Στρατηγού
• Αφήγηση: Νεφέλη Μαϊστράλη

Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας

• Πιάνο: Φίλιππος Ρέτσιος
• Ούτι, μαντολίνο: Κώστας Γεδίκης
• Βιολί: Σωτήρης Μαργώνης
• Κοντραμπάσο: Κώστας Κωνσταντίνου
• Κιθάρες: Απόστολος Βαλαρούτσος
• Ακορντεόν: Δήμος Βουγιούκας
• Κρουστά: Περικλής Κατσώτης
• Σαντούρι: Ανδρέας Κατσιγιάννης

Της καρδιάς και του νου

22 & 23 Ιουλίου • Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών

Οι τρεις καλλιτέχνες μεταφέρουν επί σκηνής, μουσικά και ποιητικά, τη σχέση του Καλομοίρη με τον Παλαμά, μια σχέση που είναι μοναδικό φαινόμενο ώσμωσης δύο κορυφαίων εκπροσώπων του ελληνικού πνεύματος.

Ο μεγάλος Σμυρνιός Μανώλης Καλομοίρης ανακαλεί στην αυτοβιογραφία του, με φόντο τη Μικρά Ασία, τη ζωή του και το πώς ονειρευόταν από παιδί να γίνει μια μέρα ο μουσικός γλωσσοπλάστης της Ελλάδος, ο «Παλαμάς» της σύγχρονης ελληνικής μουσικής. Το μουσικοθεατρικό αναλόγιο στηρίχθηκε στην ιδέα της Τίνας Μαλικούτη να συνηχήσουν έργα για πιάνο του συνθέτη με το ποίημα «Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου» του Κωστή Παλαμά, που καθόρισε τον Μανώλη Καλομοίρη σε όλη την καλλιτεχνική του πορεία, αποτυπώνοντας και τον χαρακτήρα της νεοελληνικής ψυχής.

Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη, Βιέννη, Αθήνα. Εικόνες από τη ζωή μιας κοσμοπολίτικης Ελλάδας απλωμένης σε Ανατολή και Δύση.

Συντελεστές

• Βασισμένη σε μια ιδέα της Τίνας Μαλικούτη
• Επεξεργασία κειμένων, επιμέλεια: Νένα Βενετσάνου
• Διαμόρφωση σκηνικού χώρου, κοστούμια: Μαρία Καραθάνου
• Φωτισμοί: Ζωή Μολυβδά-Φαμέλη

Επί σκηνής

• Αφήγηση: Νένα Βενετσάνου
• Πιάνο: Τίνα Μαλικούτη
• Ηθοποιός: Βασίλης Βλάχος

Σμυρνέικο Μινόρε

28 & 29 Ιουλίου • Αρχαία Ευρωπός

Ένα μουσικό οδοιπορικό, με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, με κεντρική ερμηνεύτρια τη Γλυκερία, που έχει καταξιωθεί ως η πιο σημαντική τραγουδίστρια του σμυρναίικου και παραδοσιακού μας τραγουδιού.

Η Γλυκερία και η παρέα της επί σκηνής μάς ταξιδεύουν στα μουσικά μονοπάτια της Ανατολής. Από τη θάλασσα της Σμύρνης έως την Κωνσταντινούπολη και τον Βόσπορο κι από την αγορά της Καππαδοκίας έως τα ελληνικά λιμάνια και την ηπειρωτική χώρα, όπου κατέφθασαν ως πρόσφυγες σπουδαίοι Μικρασιάτες συνθέτες, με τραγούδια όπως: «Από ξένο τόπο», «Τζιβαέρι», «Η Έλλη», «Σμυρνιά», «Ο μεμέτης», «Χαρικλάκι», «Τ’ αποφάσισα», «Αρμενίτσα», «Η Ξαβεριώτισα», «Καροτσέρη τράβα», «Ξεριζωμός», «Κάποια μάνα αναστενάζει», «Η Σμύρνη μάνα καίγεται» κ.ά. Μαζί της ο τραγουδιστής Δημήτρης Κοντογιάννης και πολυμελής ορχήστρα.

Τη μουσική επιμέλεια της παράστασης έχει ο συνθέτης και μαέστρος Στέλιος Φωτιάδης.

Συντελεστές

• Τραγούδι: Γλυκερία, Δημήτρης Κοντογιάννης
• Ηχογραφημένη αφήγηση: Λεωνίδας Κακούρης
• Χορός: Τοπικό χορευτικό συγκρότηµα
• Ορχήστρα: Οκταµελής ορχήστρα παραδοσιακών οργάνων
• Ηχολήπτης: Νίκος Ρούντος
• Καλλιτεχνική διεύθυνση: Στέλιος Φωτιάδης

Μουσικοί

• Μπάσο: Πολύκλειτος Πελέλης
• Κρουστά: Πέτρος Πελέλης
• Κιθάρα: Κώστας Φωτιάδης
• Μπουζούκι: Γιώργος Ρόκας
• Βιολί: Μανώλης Κόττορος
• Κανονάκι: Σάκης Ξενούδης
• Ακορντεόν: Dasho Kurti

Απέναντι

30 & 31 Ιουλίου • Ναός Απόλλωνα, Καρδίτσα

Μια παράσταση που εκκινεί από το χωροχρονικό πλαίσιο της Μικρασιατικής Καταστροφής. Οι χορωδοί, ως επιβάτιδες μιας βάρκας που πλέει στο Ανατολικό Αιγαίο με προορισμό τις ελληνικές ακτές, αφηγούνται, στη δική τους μουσική γλώσσα η καθεμία, μνήμες από το παρελθόν και τις πατρίδες τους.

Πλούσιες και φτωχές, μικρές και μεγάλες, κόρες και μητέρες, άλλες από την Πόλη κι από τη Σμύρνη, άλλες από την Καππαδοκία, τον Πόντο και τα παράλια, μία μία μοιράζονται γνωστές και άγνωστες πτυχές της καθημερινότητας που αφήνουν πίσω.

Μέσα σε έναν αφαιρετικά φυσικό χώρο και με όχημα τα σώματα και τις φωνές, η βάρκα μετατρέπεται σε μια «κιβωτό» διάσωσης ετερόκλητων μουσικών αναφορών, τις οποίες συνδέει ένα ισχυρό κοινό βίωμα: η οδυνηρή μετακίνηση, ο ξεριζωμός, το ταξίδι για την αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Η προσμονή για τον νέο τόπο, για τη νέα πατρίδα, τη δεύτερη ευκαιρία για τη ζωή.

Συντελεστές

• Καλλιτεχνική διεύθυνση: Μαρίνα Σάττι
• Σκηνοθεσία, έρευνα, δραματουργία: Γιάννης Παναγόπουλος
• Μουσική σύνθεση, μουσική επιμέλεια: Αντώνης Απέργης
• Μουσική διδασκαλία, διεύθυνση: Ειρήνη Πατσέα
• Χορογραφία, κινησιολογία: Μαρκέλλα Μανωλιάδη, Σταύρος Ικμπάλ
• Κοστούμια: Άννα Σάπκα
• Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
• Σχεδιασμός ήχου, ηχοληψία: Γιάννης Βούλγαρης

Μουσικοί επί σκηνής: Αντώνης Απέργης (κιθάρα), Αλέξανδρος Φραγκούλατζης (κρουστά)

Ερμηνεύουν οι CΗÓRES: Ανθή Ευσταθίου, Δήμητρα Γιακουμάκη, Μαρία Δελαπόρτα, Ειρήνη Ζούτσου, Γεωργία Θεολογίδου, Τόνια Λάππα, Αιμιλία Παπαπέτρου, Δανάη Στεργίου, Ελένη Τασοπούλου, Ελένη Χρυσικού

Ενθύμιον Σμύρνης…

1 & 2 Αυγούστου • Αρχαίο Θέατρο Δίου

Μέσα από μια σκηνοθετημένη επιβλητική μουσική και χορευτική παράσταση, οι εκατό πρωταγωνιστές της, η Oρχήστρα και η Xορωδία Ιωνία, οι σολίστ, χορευτές και αφηγητής συναντούν τα εξαιρετικά παραδοσιακά συγκροτήματα «Ανατολική Ρωμυλία», οι «Χοροστάτες» και οι «Αλησμόνητες Πατρίδες» με τις αυθεντικές στολές τους.

Όλοι μαζί μάς ταξιδεύουν στον χρόνο εκατό χρόνια πριν, στους ήχους, στα χρώματα, στις μυρωδιές, στην αύρα και τον πολιτισμό της Σμύρνης. Μιας πολυδιάστατης πόλης που άνθισε, καρποφόρησε, καταστράφηκε και που οι κάτοικοί της έδωσαν ένα μάθημα ζωής ξαναφτιάχνοντας τη ζωή τους σε πολλά μέρη της Ελλάδας.

Ανάμεσά τους και στη Νέα Ιωνία του Βόλου, από όπου τα εγγόνια, δισέγγονα και τρισέγγονα των πρώτων προσφύγων, γεμάτα ενέργεια, φως, τραγούδια και χορό, μας μεταφέρουν μέσα από την πλούσια παράστασή τους μήνυμα ελπίδας, χαράς, ζωής και προοπτικής.

Συντελεστές

• Σκηνοθετική επιμέλεια, κείμενα: Μαρία Θωμοπούλου
• Ορχήστρα: Ιωνία
• Χορωδία: Ιωνία
• Μαέστρος: Κορνηλία Φραγκογιάννη
• Σολίστ: Σοφία Παπάζογλου, Θοδωρής Κοτονιάς
• Αφηγητής: Αλέξανδρος Ζαχαρέας
• Καλλιτεχνική διεύθυνση Ιωνίας: Νεκτάριος Δεμέλης
• Συμμετέχουν: Χορευτικά συγκροτήματα «Ανατολική Ρωμυλία», οι «Χοροστάτες» και οι «Αλησμόνητες Πατρίδες» Λάρισας

Πατρίδα λέω τα τραγούδια

17 & 18 Αυγούστου • Αρχαίο Θέατρο Πυθαγορείου Σάμου (Ξύλινο)

Η ερμηνεύτρια Ελένη Τσαλιγοπούλου, η ηθοποιός Ελένη Κοκκίδου και έξι δεξιοτέχνες μουσικοί μάς προσκαλούν σε ένα ταξίδι μέσα από νότες και λέξεις στις αρχές του 20ού αιώνα, γεμάτο από την κοσμοπολίτικη αύρα της πόλης εκείνης που θα αποτελεί πάντα σημείο αναφοράς στη σύγχρονη ιστορία του ελληνισμού.

Η Σμύρνη, με τη θρυλική ομορφιά και την τραγική της κατάληξη, θα είναι για πάντα η πιο αγαπημένη «χαμένη πατρίδα» των Ελλήνων.

Εκατό χρόνια μετά τη θλιβερή επέτειο της Μικρασιατικής Καταστροφής, η Ελένη Τσαλιγοπούλου αποδίδει διαχρονικά τραγούδια της Σμύρνης και δημιουργίες συνθετών της εποχής και η Ελένη Κοκκίδου αφηγείται μαρτυρίες του ξεριζωμού και αποσπάσματα από σχετικά έργα της ελληνικής λογοτεχνίας. Μια συναυλία γεμάτη ιστορία για τη μνήμη που «πατρίδα της λέει τα τραγούδια», από δύο κορυφαίες καλλιτέχνιδες.

Συντελεστές

• Επιμέλεια προγράμματος: Απόστολος Τσαρδάκας
• Καλλιτεχνική επιμέλεια, επιλογή κειμένων: Χρήστος Παπαμιχάλης

Μουσικοί

• Ούτι: Ταξιάρχης Γεωργούλης
• Κρουστά: Βαγγέλης Καρίπης
• Κοντραμπάσο: Άγης Παπαπαναγιώτου
• Βιολί: Γιάννης Πούλιος
• Κανονάκι: Απόστολος Τσαρδάκας
• Κιθάρα: Σπύρος Χατζηκωνσταντίνου

Τραγουδά: Ελένη Τσαλιγοπούλου

Ερμηνεύει: Ελένη Κοκκίδου

Η τελετουργία του αμανέ

19 & 20 Αυγούστου • Αρχαία Άβδηρα

Η συνθετική ιδέα της μουσικής παράστασης αφορά έναν δομημένο διαδραστικό αυτοσχεδιασμό (που ακολουθεί τις επιταγές της ίδιας της φόρμας του αμανέ), όσο και μια σύνδεσή του με την ελληνική ποίηση της γενιάς του ’30.

Η μουσική κινείται τόσο στο πλαίσιο του ιστορικού / παραδοσιακού αμανέ όσο και πέραν αυτού, ανοίγοντας χώρο και σε πιο σύγχρονους και ελεύθερους μουσικούς πειραματισμούς. Στόχος είναι να υπογραμμιστεί το γεγονός ότι δεν πρόκειται για μουσειακή μουσική παράδοση αλλά για μια δυνάμει ζωντανή φόρμα, που μπορεί να λειτουργεί στο παρόν ακόμα και έξω από το πλαίσιο της ιστορικής της ακμής.

Αντίστοιχα, σε επίπεδο στιχουργικού περιεχομένου τηρείται επίσης η φόρμα του αμανέ, αλλά, στη θέση της λαϊκής ανώνυμης ποίησης, χρησιμοποιούνται αποσπάσματα από τη λεγόμενη λόγια / «έντεχνη» ποίηση της εποχής.

Συντελεστές

• Ιδέα, σύνθεση: Ευγένιος Βούλγαρης
• Στιχουργική επιλογή: Ευγένιος Βούλγαρης, Βασίλης Βανταράκης
• Σκηνοθετική επιμέλεια: Ασπασία Λυκουργιώτη
• Ηθοποιός, περφόρμερ: Σαβίνα Γιαννάτου

Μουσικοί

• Γιαϊλί ταμπούρ, ούτι, φωνή: Ευγένιος Βούλγαρης
• Νέυ: Χάρης Λαμπράκης
• Κανονάκι: Ουρανία Λαμπροπούλου
• Βιόλα ντα γκάμπα: Ανδρέας Λινός

Μνήμη και βαθιά σημάδια

23 & 24 Αυγούστου • Κάστρο Τρικάλων (23/8), Αύλειος χώρος Βυζαντινού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Καλαμπάκας (24/8)

Με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, η συναυλία θα είναι βασισμένη σε δύο εμβληματικά έργα του Απόστολου Καλδάρα. Τον Βυζαντινό Εσπερινό και τη Μικρά Ασία, που κυκλοφόρησαν το 1972-73.

Ανάμεσα στα τραγούδια του Απόστολου Καλδάρα θα παρεμβάλλονται διασκευές εμβληματικών τραγουδιών από χώρες προέλευσης των προσφύγων στις μέρες μας. Το σκηνικό που θα περιβάλλει την ορχήστρα είναι πέντε μεγάλων διαστάσεων έργα ζωγραφικής του Κώστα Καλδάρα με θέμα τα γεγονότα από την προσφυγική κρίση του 2015 ενώ θα πραγματοποιείται και προβολή ιστορικών ντοκουμέντων και φωτογραφιών με θέμα τους πρόσφυγες διαχρονικά, μια επιλογή σε συνεργασία με την Ομάδα Τρικαλινών Φωτογράφων.

Με τη συνοδεία επταμελούς ορχήστρας σε ενορχηστρώσεις του Σάκη Κοντονικόλα, τραγουδούν ο Ανδρέας Καρακότας και η Ιωάννα Γιαννοπούλου.

Συντελεστές

• Διασκευές τραγουδιών, ενορχήστρωση: Σάκης Κοντονικόλας
• Καλλιτεχνική επιμέλεια: Στέλιος Καραγιώργος
• Ερμηνεύουν: Ανδρέας Καρακότας, Ιωάννα Γιαννοπούλου

Καντάδα Πόντου – ΤΕΤΤΤΙΞ

24 & 25 Αυγούστου • Παλαιό Φρούριο Κέρκυρας

O τζίτζικας (ή τέττιξ με δύο ταυ) από τη φύση του συνδέεται με τη διαδικασία της μεταμόρφωσης, όταν από νύμφη γίνεται ενήλικας.

Το σύνολο σύγχρονης μουσικής ΤΕΤΤΤΙΞ (με τρία ταυ) μέσω της μουσικοκινητικής παράστασης Καντάδα Πόντου καταθέτει τη δική του φαντασιακή εκδοχή της αναγκαστικής «μεταμόρφωσης» μιας κοινωνίας. Η εγκατάσταση ποντιακού προσφυγικού πληθυσμού στην Κέρκυρα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και τη Συνθήκη της Λωζάννης αναγκάζει τις δύο αλληλοεπηρεαζόμενες πλευρές να αναθεωρήσουν αντιλήψεις και συνήθειες.

Μέσα από το δράμα, τη σάτιρα και το λαϊκό θέαμα οι ΤΕΤΤΤΙΞ, σε συνεργασία με την κινησιολόγο Eugenia Demeglio, μεταμορφώνουν τον κεμεντζέ και το μαντολίνο γεννώντας μια νέα οντότητα, σ’ ένα περιβάλλον όπου η διαφορετικότητα προβληματίζει και στιγματίζει, όμως ταυτόχρονα ανανεώνει, αναζωογονεί και εμπνέει.

Συντελεστές

• Κίνηση, σκηνοθεσία: M. Eugenia Demeglio
• Φωτισμοί: Ελένη Χούμου
• Σύνθεση, επίβλεψη: Νίκος Ιωακείμ, Σταμάτης Πασόπουλος
• Τραγούδι: Νατάσα Τσακηρίδου, Αμαλία Τσεκούρα
• Μουσικοί: Ρέα Πικίου (φαγκότο), Κατερίνα Κωνσταντούρου (πλήκτρα), Χάρης Παζαρούλας (μπάσο), Παναγιώτης Ζιάβρας (κρουστά)

Το ρόδον της Ανατολής

27 & 28 Αυγούστου • Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης

Ένα έργο που εκτυλίσσεται στην Ελλάδα του 1950 μέσα σε ένα κουπέ τρένου όπου συναντιούνται πρόσφυγες από διάφορες περιοχές της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Καππαδοκίας. Όπως συχνά συμβαίνει στα ταξίδια, οι επιβάτες αρχίζουν να αφηγούνται ιστορίες τόσο από την πατρίδα τους πριν τον ξεριζωμό όσο και από τις περιπέτειες της εγκατάστασής τους στην Ελλάδα.

Μέσα από πρωτότυπα τραγούδια και κείμενα ξεδιπλώνονται έξι ιστορίες ανθρώπων από τις οποίες ξεπροβάλλουν οι μνήμες και η νοσταλγία από την πατρίδα τους πριν τον ξεριζωμό, το περιπετειώδες ταξίδι στην Ελλάδα, τα προβλήματα της προσαρμογής και αφομοίωσής τους στο νέο περιβάλλον, αλλά και το πλήθος των θετικών επιδράσεων που προκάλεσε η έλευση των προσφύγων στην οικονομική και πνευματική ζωή της Ελλάδας.

Ο περιφερόμενος ελεγκτής εισιτηρίων είναι αυτός που μεταφέρει την οπτική των ντόπιων για τους Έλληνες της Ανατολής.

Συντελεστές

• Τραγούδι: Μαρία Φαραντούρη
• Σκηνοθεσία: Δέσποινα Σαραφείδου
• Κείμενα, αφήγηση: Βασιλική Νευροκοπλή
• Μουσική σύνθεση, μουσική διεύθυνση: Κυριάκος Καλαϊτζίδης
• Σχεδιασμός ήχου: Λεωνίδας Παλάσκας
• Φωτισμοί: Τηλέμαχος Ανδρεάδης

Μουσικό σχήμα «Εν Χορδαίς»

• Βιολί: Κυριάκος Πετράς
• Κανονάκι: Θανάσης Κουλεντιανός
• Τραγούδι: Νίκος Ανδρίκος
• Τσέλο: Χρήστος Συκιώτης
• Λαούτο, κιθάρα: Θανάσης Βόλας
• Ούτι, τραγούδι: Κυριάκος Καλαϊτζίδης
• Κρουστά: Πέτρος Παπαγεωργίου
• Πιάνο: Γιώργος Κοκκινάκης

Εν Σμύρνη γεννηθέντες (1883-1903)

28 & 29 Αυγούστου • Αρχαίο Θέατρο Μαντινείας

Μια όμορφη και αριστοκρατική γυναίκα με το όνομα «Σμύρνη» υποδέχεται στο φτωχικό πια σπίτι της, κάπου στην Κοκκινιά ή στη Νέα Ιωνία του 1930, έξι πλανόδιους μουσικούς και μαζί ανασύρουν και ανασκευάζουν πολύτιμες στιγμές από την πολύβουη ζωή της…

Οι Alcedo, μέσα από τη ματιά και τις αναμνήσεις μιας γυναίκας-πόλης, της Σμύρνης, συνθέτουν μια καινούρια και φρέσκια μουσική παράσταση και παρουσιάζουν την πρώτη σουίτα τους βασισμένη σε θέματα από τα έργα μεγάλων μουσουργών με καταγωγή από τη Σμύρνη (Καλομοίρης, Κωνσταντινίδης κ.ά.) καθώς και γνωστά θέματα λαϊκών τραγουδοποιών (Τούντας, Περιστέρης, Παπάζογλου, Δραγάτσης-Ογδοντάκης κ.ά.).

Η ανθολογία από τραγούδια των παραπάνω τραγουδοποιών θα πραγματοποιηθεί μέσα από την ενορχηστρωτική ματιά και επεξεργασία των Alcedo όπως και τα αυθεντικά παραδοσιακά τραγούδια από τη Σμύρνη τα οποία θα είναι περασμένα κι αυτά από τον ήχο του συγκροτήματος.

Συντελεστές

• Διασκευές, ενορχηστρώσεις: Alcedo Folk Band
• Επιμέλεια σκηνοθεσίας, κείμενα και στον ρόλο της αριστοκρατικής γυναίκας: Νατάσα Φαίη Κοσμίδου
• Επιμέλεια κοστουμιών: Εύα Παραδέλλη
• Σχεδιασμός ήχου: Πασχάλης Κολέντσης
• Σχεδιασμός φωτισμών: Αλέξανδρος Πολιτάκης, Κατερίνα Σαλταούρα

Μουσικοί επί σκηνής

• Βιολί, τραγούδι: Μαρία Μιχαλάκα
• Φλάουτο, κρουστά: Στέφανος Χατζηαναγνώστου
• Κιθάρες, κρουστά: Γιάννης Ταυλάς
• Φαγκότο, φυσαρμόνικα: Δημήτρης Κουφαλάκος
• Τούμπα: Μενέλαος Μωραΐτης
• Βιολί, μαντολίνο, κρουστά, φωνή: Κώστας Κωνσταντάτος

Ορχήστρα Βιολιώνε για Άρωμα Σμύρνης

2 & 3 Σεπτεμβρίου • Αρχαίο Θέατρο Μαρώνειας

Μια παράσταση στην οποία θα παρουσιαστούν, ως επί το πλείστον, παλαιοί οργανικοί σκοποί από τον ευρύτερο χώρο της Μικράς Ασίας, παραλλαγμένοι σύμφωνα με τους ποικίλους ευρηματικούς τρόπους ενορχήστρωσης της ορχήστρας Βιολιώνε.

Επιδίωξη του εν λόγω εναλλακτικού εικοσαμελούς σχήματος αποκλειστικά τοξωτών εγχόρδων είναι να αναδείξει μια ρομαντική αλλά ταυτόχρονα επικοινωνιακή και εξωστρεφή διάθεση, με στοιχεία τόσο παλαιάς όσο και νέας τεχνοτροπίας, παρουσιάζοντας ένα μουσικό ταξίδι από το παρελθόν στο μέλλον με άφθονη αυτοσχεδιαστική διάθεση, δημιουργώντας μια δυναμική συνέχεια του παλαιού με τον σύγχρονο τρόπο ερμηνείας των τοξωτών εγχόρδων.

Η ορχήστρα τελεί υπό τη διεύθυνση του Γιάννη Ζαρία, επίκουρου καθηγητή βιολιού στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης & Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.

Συντελεστές

Ορχήστρα Βιολιώνε: Εικοσαμελής ορχήστρα τοξωτών εγχόρδων των φοιτητών της ειδίκευσης του βιολιού της κατεύθυνσης Παραδοσιακής Μουσικής του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης & Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας

Διευθυντής της Ορχήστρας Βιολιώνε: Γιάννης Ζαρίας

emigranti: τραγούδια, λέξεις και εικόνες του Νότου και του Νόστου

6 & 7 Σεπτεμβρίου • Αρχαία Πλευρώνα

Με αφορμή την επέτειο των εκατό χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, οι encardia παρουσιάζουν ένα ιδιαίτερο και πολύ «επίκαιρο» μουσικό πρόγραμμα.

Μια εξαιρετική ανθολογία τραγουδιών και κειμένων που θα φωτίσει το πάντα επίκαιρο ζήτημα της προσφυγιάς και της μετανάστευσης.

Κεντρικό σημείο της παράστασης θα προβάλει η ανθρώπινη αλληλεγγύη που μόνο αυτή μπορεί να μετριάσει τον πόνο του «Ξένου», ακόμα και να τον μεταμορφώσει σε ελπίδα και αισιοδοξία.

Συντελεστές

• Μουσικές συνθέσεις, τραγούδια: encardia
• Επιμέλεια κίνησης, χορογραφία: Γιάννης Λάβνερ, Αναστασία Δρούγα
• Σχεδιασμός ήχου: Πασχάλης Κολέντσης
• Χορευτές επί σκηνής: Αναστασία Δρούγα, Γιάννης Λάβνερ

Μουσικοί επί σκηνής

• Ακορντεόν, φυσαρμόνικα, τραγούδι: Βαγγέλης Παπαγεωργίου
• Κιθάρα, τραγούδι: Μιχάλης Κονταξάκης
• Τραγούδι, κρουστά: Ναταλία Κωτσάνη
• Κοντραμπάσο: Δημήτρης Τσεκούρας
• Τραγούδι, μαντολίνο, κρουστά: Κώστας Κωνσταντάτος

Σκοτεινή πλευρά της μνήμης / Η προκυμαία

7 & 8 Σεπτεμβρίου • Αρχαιολογικό Μουσείο Χαλκίδας, Αρέθουσα

Μια μουσική παράσταση πολυμέσων για το συλλογικό τραύμα της Μικρασιατικής Καταστροφής και για τη διττή υπόσταση της ρίζας μας. Δομείται πάνω σε μαρτυρίες ανωνύμων πρωταγωνιστών του ιστορικού χρόνου, που στην παράσταση εκφέρονται από ένα αθέατο πρόσωπο.

Ψηφίδες ζώσας μνήμης, σταχυολογημένες απ’ την ιερή δεξαμενή των τεθνεώτων, στάζουν την ευλογία τους στο σήμερα, υφαίνοντας το έδαφος που πάνω του κάθε πληγή γιορτάζει και γιατρεύεται. Η ζώσα ρίζα της καταστροφής βλασταίνει υπόγεια στο σώμα της Ελλάδας, θεμελιώνοντας μια Μικρασία πιο πραγματική απ’ την πραγματική.

Όλα εγκαταλείπονται στον ωκεανό του αναπότρεπτου, μεταμορφώνοντας το πλήθος των ανέστιων σε σύμβολο διεθνικό. Νησίδα παρηγορίας η Μουσική, ένας υπαινιγμός της μέσα Πατρίδας προς την οποία οι πρόσφυγες αδιαλείπτως πορεύονται.

Συντελεστές

Σχεδιασμός, σενάριο, επιλογή μαρτυριών και ηχητική διαμόρφωσή τους, πρωτότυπα κείμενα και μουσική, κλασική και midi κιθάρα: Γιώργος Μουλουδάκης

Δημιουργία παράλληλων βίντεο, ηχητικός σχεδιασμός, προετοιμασμένες και ζωντανές διαμορφώσεις οπτικού σεναρίου, λήψεις ζωντανών οπτικών υλικών, video editing, video installation, υπεύθυνος προβολών: Βασίλης Κουντούρης (Studio 19st)

Ηχητικός σχεδιασμός, ηχητικό σενάριο, προετοιμασμένες και ζωντανές διαμορφώσεις ηχητικού σεναρίου, ηχοληψίες, sound editing, σύστημα surround, υπεύθυνος ήχου: Κώστας Μπώκος (Studio 19st)

Εκφορά κειμένων και περφόρμανς (κρυφό πρόσωπο): Σοφία Χιλλ

Σαν σμίγουνε καρσί Ανατολή και Δύση…

8 & 9 Σεπτεμβρίου • Αρχαίο Θέατρο Λάρισας Β΄

Μια μουσικοχορευτική παράσταση, σε συνεργασία με το θέατρο σκιών του Άθου Δανέλλη και της μουσικής κομπανίας του Κυριάκου Γκουβέντα, η οποία θα επιχειρήσει να καταδείξει τη μουσική και χορευτική παράδοση της Μικράς Ασίας, μέσα από ένα ταξίδι στον τόπο και στον χρόνο πριν την καταστροφή της. Όπως και στον μετέπειτα βίαιο ξεριζωμό των κατοίκων της και τον μετασχηματισμό αυτής της παράδοσης στο νέο πλαίσιο διαβίωσης στην Ελλάδα της περιόδου εκείνης.

Η Μικρά Ασία υπήρξε ένα σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών, ένα χωνευτήρι μουσικών παραδόσεων Δύσης και Ανατολής.

Tα τραγούδια και οι σκοποί που επιζούν σήμερα σε μεγάλο μέρος της λαϊκής μουσικής είναι γνωστό ότι αποτελούν μια κληρονομιά που έρχεται από τα βάθη των αιώνων και από μια περιοχή που βρίσκεται τόσο κοντά όσο και μακριά: τη Μικρά Ασία.

Συντελεστές

• Θέατρο Σκιών Άθου Δανέλλη
• Μουσική κομπανία Κυριάκου Γκουβέντα
• Έρευνα: Κέντρο Λαογραφικών Ερευνών Λάρισας (ΚΕ.Λ.Ε.)

Σμύρνη αιώνια

10 & 11 Σεπτεμβρίου • Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων

Μια πρόταση που συνδυάζει αυθεντική παραδοσιακή μουσική της Μικράς Ασίας, από τις ημέρες της χαράς και της ευδαιμονίας μέχρι τις ημέρες του ξεριζωμού, ρεμπέτικη-λαϊκή όπως αυτή εξελίχθηκε στη μητροπολιτική Ελλάδα, καθώς και σύγχρονη μουσική.

Συνυπάρχουν τρεις διαφορετικές ορχήστρες, η αυθεντική παραδοσιακή της Σμύρνης, η ρεμπέτικη-λαϊκή στην εξέλιξή της στη μητροπολιτική Ελλάδα, καθώς και η κλασική συμφωνική ορχήστρα για το Ορατόριο. Η τελευταία, σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση του έργου Μνήμες του Χρήστου Σαμαρά.

Το Οδοιπορικό είναι μια αλληλουχία και συνύπαρξη μουσικής, ποίησης, χορού, απεικονίσεων και υποκριτικής ερμηνείας και συνθέτει μια ολοκληρωμένη, μεστή και πολύτεχνη συναυλία-παράσταση που αναδεικνύει την αιώνια Μικρά Ασία των Ελλήνων.

Συντελεστές

• Παρουσιαστής: Αλέξης Κωστάλας
• Συνθέτης: Χρήστος Σαμαράς
• Αφηγητής Ορατορίου, ηθοποιός: Γιάννης Στόλας
• 25μελής Συμφωνική Ορχήστρα: Συμφωνιέτα Διεθνούς Φεστιβάλ Καρδίτσας
• 60μελής Χορωδία: Μεγάλη Μεικτή Χορωδία του Διεθνούς Φεστιβάλ Καρδίτσας
• 8μελής παραδοσιακή ορχήστρα με όργανα της Μικράς Ασίας: Ορχήστρα του Διεθνούς Φεστιβάλ Καρδίτσας
• 8μελής Ρεμπέτικη-λαϊκή ορχήστρα με μπουζούκι
• Παραδοσιακοί χορευτές προσφυγικών συλλόγων και μη: Προσφυγικά σωματεία της Καρδίτσας
• Επιμέλεια κειμένων, λιμπρέτο: Σεραφείμ Μυλωνάς, Όλγα Γκορτζή
• Πιάνο: Μάριος Καζάς
• Ήχος, προβολές, φωτισμοί: Βασίλης Τσικρικάς
• Υψίφωνος: Ελένη Δανάη
• Παραδοσιακή τραγουδίστρια, κανονάκι: Δήμητρα Καλιάρα
• Επιμέλεια και διδασκαλία ορχηστρών και χορωδιών, διεύθυνση του Ορατορίου Μνήμες, επιμέλεια παράστασης: Νίκος Ευθυμιάδης
• Κινηματογράφηση, μοντάζ: Βασίλης Στάθης