«Υπάρχει οριακή ειρήνη ίσως επειδή για την ώρα, έχει μεταφερθεί ο πόλεμος στο πληκτρολόγιο...»

Ο Mick Harvey των Birthday Party και των Bad Seeds, με αφορμή τη sold out συναυλία του στην Αγγλικανική Εκκλησία (Τρίτη 12/11), συζητάει με την Kafka για το Loaded.gr.

Δεν ξέρω αν υπάρχει μετρητής συνάφειας στους λόγους που μας κάνουν να παρακολουθούμε από την εφηβεία μας μέχρι σήμερα την πορεία κάποιων καλλιτεχνών, ενώ ταυτόχρονα τοποθετούμε κάποιους άλλους, συνομήλικούς τους, σε ντουλάπες.

Αλλά, λίγη ώρα πριν ξεκινήσει το skype call της προγραμματισμένης συνέντευξης με τον Mick Harvey με αφορμή τη συναυλία του στην Αγγλικανική Εκκλησία (όλες οι πληροφορίες ΕΔΩ), σκεφτόμουν πως στο δικό μου ραντάρ οι μουσικοί που αποχώρησαν νωρίτερα ή αργότερα από την ομάδα των Bad Seeds, είχαν πάντα μια ιστορία να πουν πιο κοντά σε όσα ήθελα εγώ ν᾽ ακούσω. Διαισθητικά, θέλησα ν᾽ αφήσω εκτός μια τέτοια υπόνοια κατά τη διάρκεια της κουβέντας μας, ειδικά λόγω των διαστάσεων που έχει λάβει το Ghostseen, η τελευταία κυκλοφορία του Nick Cave (and The Bad Seeds).

Δεν ήταν και πολύ εύκολο καθώς κάποια στιγμή ρωτήθηκα αν έχω ακούσει το δίσκο και ποια ήταν η γνώμη μου γι' αυτόν (o Mick δεν τον είχε ακούσει μέχρι που ολοκληρώθηκε η κουβέντα μας). Σ᾽ έναν κόσμο όπου οι old school άνθρωποι σπανίζουν, είναι ωραίο να έχεις την επιλογή ν’ αφήνεις εκτός πληκτρολογίου όσα μπορούν να διαβαστούν πίσω από τις λέξεις.

Αυτό που αντιλαμβάνομαι όλα αυτά τα χρόνια, είναι πως λειτουργείς καλύτερα όταν προκύπτουν συνθήκες ισορροπημένης συνεργασίας και μοιρασιάς μέσα σε μια μουσική οικογένεια τη δεδομένη στιγμή. Είτε μιλάμε για μπάντες είτε για solo projects, ή για παραγωγές και περιοδείες άλλων όπως με την PJ Ηarvey για παράδειγμα.
Μ.Η.: Έχεις δίκιο. Δεν είναι πως ξύπνησα μια μέρα επειδή είδα τη solo σταδιοδρομία στον ύπνο μου. Είναι ακριβώς αυτό που λες. Με άλλα λόγια, ένα συνεχόμενο πάρε-δώσε, απλώς στην περίπτωση μου έχει μεγάλη σημασία ο δημιουργικός χώρος και η δημιουργική ευθύνη που μοιράζομαι ή όχι, για το αποτέλεσμα. Στην πραγματικότητα είναι θέμα αλληλεπίδρασης ιδεών και καλής χημείας. Έτσι αντιλαμβάνομαι τη μουσική σε όλα της τα στάδια,αυτός είναι ο ρόλος μου και δεν μπορώ να προσποιηθώ κάτι άλλο είτε μιλάμε για δικά μου projects είτε γι᾽ άλλων.
Είναι ενδιαφέρον, πάντως, αυτός ο ρόλος είναι συνεχώς in progress, διαφορετικός, με διαφορετικά όργανα στα χέρια μου. Για παράδειγμα, υπήρχαν εποχές που μου ζητούσε ο Nick να παίξω keyboards και παρόλο που δεν ήμουν καθόλου σίγουρος για τις ικανότητες μου, έλεγα «οκ…». Στην Polly (σ.σ. PJ Harvey) αρέσει πολύ ο τρόπος που παίζω μπάσο και τραγουδάω, βασικά έχω μάθει να συμμετέχω με αυτά που βρίσκω εκεί που βρίσκομαι και κυρίως να βοηθάω με τον καλύτερο δυνατό τρόπο να βγει αυτό που έχουν οι songwriters στο μυαλό τους.

Τον Αύγουστο ανακοίνωσες μια φθινοπωρινή περιοδεία με μια διττή, ας πούμε, υπόσταση. Από τη μια τα τραγούδια που ξέρεις καλά όσο ελάχιστοι, αυτά του Serge Gainsbourg, και από την άλλη η παρουσία του στενού σου συνεργάτη J.P. Shilo με το δικό του υλικό επί σκηνής. Τι σημαίνει όλο αυτό σ᾽επίπεδο συνεργασίας και πώς ζευγαρώνει - κουμπώνει επί σκηνής.
Μ.Η.: Κατ' αρχάς και τα δύο αυτά show προϋποθέτουν μια σειρά από συνεργασίες με εξαιρετικούς και διαφορετικούς μουσικούς ανάλογα με το χώρο και τη χώρα που παίζουμε. Δεν αποκαλώ κανέναν session, δεν είμαι σίγουρος πως είναι δίκαιος χαρακτηρισμός στο δικό μου τεφτέρι, οι περισσότεροι συνεργαζόμαστε σε διάφορα κοινά projects χρόνια τώρα.

Αν θυμάμαι σωστά, ένας από τους μουσικούς που θα βρεθεί στην Αθήνα μαζί σου, ο Steve Shelley, είχε έρθει σ᾽ επαφή πρώτη φορά με τη μουσική του J.P.Shilo όταν οι Sonic Youth βρέθηκαν σε περιοδεία στην Αυστραλία, τέλη του ’90;
Μ.Η.: Ναι σωστά. Κοίτα, μπορεί να μην κουβαλάμε όλοι το ίδιο «υγρό» αλλά λειτουργούμε σαν δοχεία που συγκοινωνούν μεταξύ τους. Όπως καταλαβαίνεις κάθε show είναι διαφορετικό, και κάτι καινούργιο από τα παλιά φέρνει ο καθένας μας στις πρόβες. Δεν ξέρω αν πρόκειται για μουσική ή ψυχική συγγένεια υπό συνθήκες, αλλά μέχρι στιγμής η μουσική μας συμβίωση με τον J.P. Shilo, και με όλους φυσικά, εκδηλώνεται με τον καλύτερο τρόπο και μας πάει σε ανοίγματα, γεμίσματα και διαφορετικές κατευθύνσεις. Κοίτα... επίσης δεν είμαι ο πιο αντιπροσωπευτικός songwriter που έχεις συναντήσει (γελάει), δεν είμαι η Polly, ούτε ο Dylan…

Εξ ου και το βάρος σου στις διασκευές;
Μ.Η.: Ναι και γιατί θεωρώ πολύ σπουδαία παράδοση τη μετάφραση τραγουδιών μέσα στο κλίμα και τη διάθεση μιας άλλης εποχής. Είναι πολύ απαιτητική πρόκληση, πολλές φορές σκέφτομαι πως η Νina Simone για παράδειγμα, ήταν μια σπουδαία περίπτωση καλλιτέχνη που έγραψε μεν λίγα τραγούδια, αλλά σκέψου τι έκανε με τα όσα πολλά πείραξε.

To 2018 συνεργάστηκες με τον συγγραφέα Christopher Richard Barker και σε δικά του lyrics κυκλοφορήσατε ένα άλμπουμ στη μνήμη ενός φανταστικού στρατιώτη που ήταν και ποιητής. Πώς προέκυψε η ιδέα; Μαθήματα επιβίωσης μέσω τέχνης;
Μ.Η.: Θα μπορούσες να το πεις κι έτσι... H κοινωνία έχει μάθει και ταυτόχρονα ξεμάθει πολλά από τους πολέμους της. Και, ναι, υπάρχει μια οριακή ειρήνη, ίσως επειδή για την ώρα έχει μεταφερθεί ο πόλεμος στο πληκτρολόγιο, δεν ξέρω... Υπάρχει γενικευμένη ειρήνη, ιστορικά περισσότερο από ποτέ, παρ' όλα αυτά στην Ευρώπη ακούγονται κραυγές και ψίθυροι που θυμίζουν την περίοδο μεταξύ Α᾽και Β᾽ Παγκοσμίου Πολέμου, όσο για την Αμερική ήταν ελαφρώς σοκαριστικό να βλέπω τον πρόεδρό της να μιλάει προ εβδομάδων στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ και με μια σειρά από τις πιο παράλογες λέξεις να δηλώνει πως το μέλλον ανήκει στα έθνη, τα κράτη και τους πατριώτες, σε μια εποχή που η τεχνολογία (καλή ή κακή) μας έχει φέρει πιο κοντά από ποτέ. Αυτό που στην πραγματικότητα πρέπει να κοιτάξουμε είναι πώς θα συμβιώσουμε μεταξύ μας και θα επιβιώσουμε γενικώς.

Η αλήθεια είναι πως εντυπωσιάστηκα με τη χρήση της λέξης «bullshit» όταν την είδα να φιγουράρει στο twitter του προέδρου της Αμερικής. Μιλώντας για τεχνολογία, το αναγκαστικό της σφιχταγκάλιασμα με τη μουσική βιομηχανία πώς το αντιλαμβάνεσαι;
Μ.Η.: Πραγματικά δεν ξέρω ποια συμβουλή θα έδινα σήμερα σ᾽έναν μουσικό που ξεκινάει, εκτός από το να βρει τη φωνή του και να μην υπογράφει συμβόλαια. Οτιδήποτε άλλο είναι εκτός ελέγχου. Στην πραγματικότητα πάντα ήταν. Απλώς τώρα ο ανταγωνισμός είναι πιο ορατός, αλλά αυτό στην τελική είναι θέμα του ακροατή, όχι του δημιουργού, όταν γνωρίζει τι θέλει. Αυτό που καταλαβαίνω πάντως, είναι πως η ερώτηση αυτή έχει πάρει και άλλες διαστάσεις, λόγω της σύγχυσης που επικρατεί σε μια συνεχώς μεταβαλλόμενη καθημερινότητα. Έχει μεταφραστεί στο αν ξαναρχίζαμε τη ζωή μας, αν θα κάναμε αυτό ή εκείνο... Αλλά βρίσκω ανόητες, άτοπες τέτοιες σκέψεις ακόμα και δηλώσεις σαν του Dylan που είπε πως «δε θα έμπαινα στον κόπο αν ξεκινούσα τώρα» ή κάτι τέτοιο.
Ξέρεις, όταν είσαι νέος, ενθουσιώδης, το τελευταίο που σε αποθαρρύνει είναι τα λεφτά. Τα πρώτα 7-8 χρόνια των Birthday Party και των Bad Seeds δε βγάζαμε τίποτα, όπως είπα όταν είσαι νέος δεν το σκέφτεσαι, αλλά όταν είσαι ο Dylan κι έχεις κάνει τα πάντα, να λες στα 78 σου πως αν ήσουν τώρα 18 θα έκανες κάτι άλλο, δε βγάζει νόημα ούτε προσφέρει κάτι στη γενιά που έρχεται.

O Serge Gainsbourg, είχε πει κάποια στιγμή «έπαθα καρδιακή προσβολή, αυτό σημαίνει πως έχω καρδιά» (γέλια). Έχοντας μεταφράσει, δουλέψει, ηχογραφήσει ατελείωτες ώρες υλικού του, τι σε τράβηξε περισσότερο, ο «ευχάριστος» κυνισμός του ή ο τρόπος της ενορχήστρωσης επάνω σε βαριές ιστορίες και θέματα;
Μ.Η.: Στην καλή του εποχή και φάση μετέφραζε πολύ δυνατές λέξεις σε ατμόσφαιρες, ενδεχομένως να ήταν αυτό ένα από τα πράγματα που με τράβηξαν αρχικά στο Serge, ήμουν πάντα πιο κοντά στην ατμόσφαιρα των πραγμάτων. Αλλά υπάρχει και κάτι άλλο. Είχε ένα τρόπο να περιγράφει, σε πολλές περιπτώσεις, τα πιο βαριά πράγματα, τις πιο δυσοίωνες σκέψεις μ᾽ έναν αυτοσαρκασμό εν μέσω μιας '60s swinging ορχηστρικής συνοδείας.

O καθένας λοιπόν έχει το δικό του τρόπο αντίδρασης σε όσα βαριά τον βρίσκουν, θεωρείς πως το κοινό, το οποίο εκ των πραγμάτων λειτουργεί ως αποδέκτης της δουλειάς σου, είναι ο σωστός καθρέφτης αντανάκλασης δύσκολων προσωπικών στιγμών;
Μ.Η.: (κρατάει μια μικρή παύση και χαμογελάει) Τώρα μου θέτεις μια πολύ επικίνδυνη ερώτηση. Είναι μια περίπλοκη περιοχή. Κάθε καλλιτέχνης χρησιμοποιεί στο έργο του αυτό που ζει και βιώνει, κάποιοι εκφράζονται στη σφαίρα της μεταφοράς, κάποιοι άλλοι δε βάζουν όρια. Προσωπικά, είμαι πιο κοντά και καταλαβαίνω αυτούς που στα δύσκολα, αποτραβιούνται κάνουν ένα βήμα πίσω και διαχειρίζονται με προσωπικό τρόπο τα προσωπικά τους. Φυσικά μπορείς πάντα να μοιραστείς την εμπειρία, αλλά προτιμώ τη σιωπή ή τις μεταφορές όταν υπάρχει μια πολύ βαριά σκιά. Μη ξεχνάς πως το υλικό που προκύπτει από μια ζόρικη κατάσταση είναι επίσης το ίδιο υλικό που πρέπει να βγεις να προμοτάρεις. Γενικά αισθάνομαι άβολα στη σκέψη πως πρέπει να είμαι μέρος μιας ηχογράφησης, μιας περιοδείας με βαριά σκιά λόγω ζόρικης αφορμής που πρέπει στη συνέχεια να αναπαραχθεί με όρους αγοράς για x ημέρες για x μήνες.

Συμφωνώ. Κάτι τελευταίο, αν έπρεπε να διαλέξεις ανάμεσα σ᾽έναν σπουδαίο εγωκεντρικό μουσικό κι έναν καλλιτέχνη με λιγότερο ταλέντο…
Μ.Η.: …Κοίτα σε επίπεδο συνεργασίας, όταν ήμουν 20 χρονών ήθελα ωραίους τύπους δίπλα μου, συνεχίζω να θέλω να συνεργάζομαι με ανθρώπους που πραγματικά μου αρέσουν και περνάω καλά μαζί τους. Τόσο απλά. Όπως ξέρεις οι εγωκεντρικοί καλλιτέχνες,έχουν μια διαφορετική προσέγγιση όταν έρχεται η ώρα της διανομής ρόλων.

Σ᾽ευχαριστώ.
Μ.Η.: Αυτό ήταν; Δε θες άλλο (γέλια). Εγώ σ᾽ευχαριστώ... Τα λέμε στην Αθήνα στη συναυλία.